Geïnformeerd worden over de verse interviews op de blog?
Schrijf je hier in rechts onder: 'volgen via email' (max 2 mails/maand)
Vorig interview: Pjeroo Roobjee, volgend interviews: Michèle Matyn, A.M. Maes, Sarah&Charles,...
Kunstenaar
ANNA LANGE (NL 1969) heeft een expo in BruthausGallery te Waregem, From Sideway Scenery: Dusk or dawn.
HVC: Je hebt momenteel een solo in de BruthausGallery, From Sideway Scenery: DUSK OR DAWN.
Vanwaar deze titel?
AL:
Sideway Scenery is de titel van mijn
huidige project, dat als uitgangspunt de radicale verandering in het landschap
door de aanleg van een snelweg heeft. Dit is het verbindende motief. De tweede
helft van de titel slaat op de gemaakte keuze van werken uit dit meerjarige
project. Dusk or dawn verwijst naar
een toestand van schemer. Een wereld van verschijnen en verdwijnen.
Aanleiding
voor het project Sideway Scenery was
het overlijden van mijn oom en tante waar ik als kind vaak logeerde en voor wie
ik als executeur-testamentair optrad. Toen ik een jaar of zes-zeven was
veranderde door de aanleg van een snelweg de hele omgeving radicaal. Niet
alleen werd het familiegrondstuk doormidden gesneden: de belendende boerderijen
verdwenen voorgoed; er kwam een vuilnisbelt op het op het door mijn voorouders
ontgonnen land en het erf van de buren veranderde in een fel verlicht bordeel.
HVC: In de begeleidende folder lezen we:
‘De
botsing tussen commerciële expansie en angst voor verandering, vooruitgang en
stilstand, positivisme en magie wordt in Anna’s nieuwe scenario naar een
hoogtepunt gevoerd. Tijdens het werken hieraan ontstonden in een golf van
inspiratie een reeks installaties, foto’s en objecten. We zien onder meer
enkele beeldenensembles waarin neon is verwerkt.’
Wat krijgen we te zien? Kan je wat meer
tekst en uitleg verschaffen bij de werken?
AL:
Sideway Scenery I is een werk dat ik
samen met romancier A.F.Th. van der Heijden heb geconcipieerd. Centraal staat
een neontekst met een quote uit L.A. Woman van The Doors: ‘Motel, Money, Murder, Madness’. De tekst staat in de nacht, sereen
en spookachtig ineen. Het is een samenballing van de vervreemding in een
grootstad. Als een speer staat er een gallonstok gebruikt door wegenbouwers
naast de neon. Definitief is er een wereld afgebakend en daarmee een andere
wereld uitgesloten. De twee hazen zijn geen jachttrofeeën. Het zijn relicten
uit een magische wereld die doodloopt in de illusie van de stad. Er is geen weg
terug.
Sideway Scenery II heb ik kort voor zijn dood in samenwerking met
rockdichter Lou Reed tot stand gebracht. Het is een uitermate associatieve
installatie geworden, die is begonnen bij het gobelin, een erfstuk van mijn oom
en tante die kinderloos zijn gestorven en ingeklemd door snelweg en industrie
een boerderij achterlieten, die in alles getuigde van een verdwenen tijdperk.
De winterhaas was voor mij nu een talisman van de fauna die wegvlucht uit het
zoveelste landschap. De strofe uit Venus
in Furs maakte voor mij de installatie helemaal af.
En
zo gaat dat van beeld naar beeld. Het is steeds gebaseerd op heel veel
waarnemingen en inzichten. Bij het ene beeld is het enkelvoudiger, bij het
andere noodzakelijk complexer.
Zo
heb ik met zowel AFTh. als Lou Reed meerdere beelden tot stand gebracht, die
deels in BruthausGallery Waregem en straks, januari-februari 2017 bij Galerie
Zerp in Rotterdam te zien zijn.
AL:
Opgroeien op een boerenerf is een groot voorrecht voor een kind. Je bent steeds
dicht bij de elementen, bij planten en dieren. Als je daar jong bent kun je
veel langer in de magie en de vrijheid van de zintuigen vertoeven. Het voedt je
intuïtieve vermogens enorm.
HVC: Je hebt er zelfs enkele films op
gebaseerd: XENIA en De Aardappeleters.
AL:
Deze films had ik zonder die jeugd nooit kunnen maken. Maar, denk niet dat het
om een soort folklorisme gaat. Voor mij is het voelbaar doen samengaan van
meerdere zintuiglijke waarnemingen essentieel.
In
de XENIA triptiek probeer ik
bovendien drie niveaus te visualiseren die in mijn hele werk, zeker in het
huidige project Sideway Scenery, een
beslissende rol spelen: het magische, het mythische en het mystieke. In het
magische is de wereld klein, omsloten en volledig. In het mythische breekt
verte door, perspectief, er ontstaat een verdwijnpunt.
Het
is de snelweg die vragen oproept naar een grotere, andere wereld. Bedreigend en
verlokkelijk, vol nieuwe kennis en onvermijdelijke vervreemding. De mystiek
verdicht de wereld van de vele vormen. De innerlijke ervaring wordt essentieel
en geeft je anker in de wereld van voortdurende verandering. Maar deze niveaus
blijven spelen in mijn werk. Het blijft cyclisch, er is geen eindpunt.
In
De Aardappeleters doe ik dat met een
vette knipoog, de aardappeleters gaan op ruimtevaart! Ik heb in die film ook
veel aandacht gegeven aan de tastzin. Het is daarom heel bewust een stomme film
geworden.
HVC: Deze films bundelde je onder de
titel XENIA a Topophony.
AL:
Het gaat om een klinken van plaatsen, vandaar de titel topo-fonie. Alles is
begonnen met geëtste kaarten gebaseerd op tal van fysieke plekken uit mijn
jeugd en metafysische associaties daarbij. Je zou ze kaarten van de ziel kunnen
noemen. Componist Louis Andriessen is er routes in gaan tekenen met het oog op een
compositie, die hij op mijn verzoek heeft gemaakt voor viool en stem.
Dat
is XENIA geworden die ook te horen is
bij de gelijknamige film. In de kaarten heeft de legenda een sturende functie.
Het is een experiment waar ik nog steeds heel blij mee ben. De kaarten als
ingelijste etsplaten zijn ook in BruthausGallery te zien. Een spiegel
maakt ze leesbaar. Toch zal de kijker zelf zijn inbeeldingsvermogen moeten
inzetten. Het zijn oer-partituren.
HVC: Kan iedereen die BruthausGallery
aandoet zomaar ‘mee instappen’ in die films?
AL:
Ja, je hoeft je er alleen maar aan over te geven en dat betekent echt te kijken.
Je kunt niet vluchtig zappen. Het zijn filmgedichten en iedere seconde doet er
toe. In Corpus Christi probeer ik op
een heel eigen manier het Katholicisme te verbinden met het cyclische. Het was
de favoriete film van Jan Hoet.
Zwarte Manen, Moons Dark is de laatste film uit deze reeks en zoals vaker in
mijn werk kondigt het laatste beeld een nieuw verhaal in de raamvertelling aan.
Moons Dark gaat over het sterven, de transformatie
naar een radicaal andere toestand.
Meteen
na het maken van deze film stierven heel veel mensen om mij heen, waaronder
mijn oom en tante voor wie ik de nalatenschap afwikkelde. Toen ik daar in het
verlaten huis was om alle zaken eerlijk onder te brengen heb ik bij wijze van
rouwverwerking de film Locus Pocus
gemaakt.
De
film heeft gedraaid op het Nederlands Filmfestival, maar ik heb hem nadien niet
meer vertoond. Misschien uit schroom of piëteit. Het is het droevigste werk wat
ik ooit gemaakt heb. Kort daarna stierf ook mijn moeder en iets later Lou Reed.
Ik voelde me echt verweesd. Het was een zware tijd, die ik dankzij het werken aan Sideway
Scenery goed te boven ben gekomen.
HVC: Momenteel werk je aan de film White Mare?
AL:
Het script is al veel langer af. Maar in het echte leven loopt alles altijd
anders dan je verwacht of wilt. Steeds was er iets wat mij van het filmen
weerhield. Bijvoorbeeld het maken van een reeks installaties.
Nu
moet ik wel gaan voortmaken, want in deze film acteren een paar van de
allerlaatste ‘aardappeleters’ en die zijn echt allemaal hoogbejaard. Ik kreeg
vorige week te horen dat één van mijn beoogde acteurs terminaal ziek is! Nee,
in 2017 staat het verfilmen van White
Mare bovenaan op mijn agenda. Ik hoop dat de goden mij welgezind blijven en
mijn acteurs gezond!
HVC: Je wordt een multimediaal
kunstenaar genoemd. Je richten op één specialisatie ligt je niet.
Je schrijft, fotografeert, maakt films,
creëert installaties met licht, geluid en zelfs geuren. Ook hou je ervan
performances op te zetten. Naar ik las wil je er ‘synesthetische’ ervaringen
ermee oproepen. Wat bedoel je daarmee?
AL:
Laat ik even orde aanbrengen. Voor mij is leven en werk een absolute eenheid en
in die zin één lange performance. Komende vanuit een gesloten wereld was het
betreden van de buitenwereld een hachelijke onderneming, een lastige zaak.
Steeds
bewuster heb ik van existentiële uitdagingen, die ieder mens onvermijdelijk heeft,
artistieke avonturen gemaakt. In het legerproject heb ik geprobeerd het
fenomeen Krijger te onderzoeken met een radicale poëtische methode: soldaat
zijn binnen het echte leger met mijn persoonlijke Ritmeesterschap. En zo werd
ik ook Poëtisch Adviseur op het Ministerie van Cultuur. Die functie bestond
helemaal niet.
En
zo ook besloot ik Gezel te worden van mijn zelfgekozen Meester in de Beeldende Kunst:
Anselm Kiefer. Hij gaf mij de wijze opdracht om mezelf in woord en beeld te
formuleren. En hij wou secondanten uit de Officiële Kunstwereld. Dat zijn Jan
Hoet en Rudi Fuchs geworden. Het boek Xenia is een van de uitkomsten hiervan.
Het is in het S.M.A.K. nog te verkrijgen, dacht ik. En toen ik gedwongen
executeur-testamentair werd heeft mij dat gebracht tot mijn huidige project Sideway Scenery.
Ik
gebruik alles, alle media, die ik op een zeker moment meen te moeten inzetten.
Dat is heel lastig soms, want je moet je steeds weer een nieuw medium eigen
maken en steeds andere technieken leren. Enerzijds benijd ik schilders,
anderzijds betreur ik ze. Zij kunnen alles doen met verf en een drager, maar
het is tevens ook heel beperkt. Je grammatica blijft zeer aan banden. Ik wil
behalve een verhaal altijd net zo sterk ook een zinnelijke ervaring teweeg
brengen. Liefst een samengaan van meerdere zintuigen in een associatieveld.
In
mijn paragone is de hegemonie van het oog alleen afgeschaft. En bovendien
hebben wij geheel nieuwe media ter beschikking gekregen, die, mits
geconcentreerd en intelligent ingezet – volkomen evenwaardig zijn aan de
schilderkunst. In heel mijn werk is licht essentieel, ik weet dat daar met inzet
van vele middelen nog heel veel te ontdekken valt.
Hilde
Van Canneyt 2017
Anna Lange stelt tentoon:
Anna Lange
(NL): From Sideway Scenery: Dusk or Dawn, 16.10 - 18.12.2016 in the BruthausGallery in
Waregem. (België, bij Gent)
Saturday and sunday from 2.00 to 6.00 pm and by appointment
Molenstraat 84 - 8790 Waregem.
Fotolegende:
1) Sideway Scenery I
2) Sideway Scenery II
3) Pass Thru Fire
4) Registerd Trademark (from Sideway Scenery)
5) Copyright 9
6) Tryptich Xenia
22/01/2017 - 19/02/2017 Galerie Zerp, Rotterdam
Van
Oldenbarneveltstraat 120A
Er is
een monografie: XENIA a Tophophony
